Chỉ trong 90 ngày công tác ngắn ngủi tại nước bạn Lào, nhưng TS.BS Phạm Ngọc Minh, Khoa Phẫu thuật Hàm mặt và Tạo hình, Bệnh viện Trung ương quân đội 108 cùng các đồng nghiệp đã trực tiếp mang lại nụ cười, niềm hạnh phúc vô bờ bến cho 15 em nhỏ có dị tật bẩm sinh, hơn 100 ca phẫu thuật thẩm mỹ, 3 ca phẫu thuật bệnh lý nặng… và mang về tấm huân chương Hữu nghị Quân đội nhân dân Lào.
Chuyến đi gấp gáp
Hà Nội những ngày cuối thu, như thường nhật bác sĩ Minh cùng các bác sĩ khác tới viện làm công tác chuyên môn thì nhận được quyết định đi công tác sang nước Lào trong 3 tháng. Thời gian đi gấp gáp, tất cả các bác sĩ có khoảng 1 tuần để sắp xếp những công việc còn dang dở.
3 tháng tuy không dài, nhưng cũng chiếm một quý công tác trong năm khiến bác sĩ Minh không khỏi băn khoăn. Vì thời gian chuyến đi ít nhiều sẽ ảnh hưởng tới công việc ở nhà, gia đình và một số dự định chưa kịp làm.
Với kinh nghiệm đã tích luỹ qua nhiều năm phẫu thuật nụ cười quốc tế và tìm hiểu thông tin cơ bản về y tế Lào, bác sĩ Minh đã nhận ra lần đi sang Lào này có thể là cơ hội giúp cho những trẻ em có dị tật bẩm sinh về môi, vòm tại nước bạn tìm lại nụ cười.
Bác sĩ Minh và các đồng nghiệp đang khám cho những bệnh nhi tại Lào.
Hành trang sang Bệnh viện 103 – Quân đội nhân dân Lào của các bác sĩ Bệnh viện Trung ương quân đội 108 rất gọn nhẹ với vài bộ quần áo, còn trong vali ưu tiên mang theo dụng cụ phẫu thuật chuyên dụng, thuốc men.
Đặt chân tới nước bạn, bác sĩ Minh và các thành viên trong đoàn công tác thấy ấm lòng trước sự chào đón rất chu đáo, ân cần của các bạn Lào. Mọi khoảng cách, sự khác biệt ngôn ngữ, xa lạ trên đất khách quê người đã được xoá nhoà.
Bác sĩ Việt và sáng kiến trên mạng xã hội bằng ngôn ngữ Lào
Sau một thời gian trên đất Lào, bác sĩ Minh phần nào hiểu rõ hơn những khó khăn của những bệnh nhân ở đây. Phần lớn các trường hợp cần can thiệp dị tật bẩm sinh thường ở vùng sâu, vùng xa, cha mẹ của trẻ gần như không có được thông tin về các dịch vụ y tế do không đọc báo, xem ti vi nhiều. Cũng vì vậy, dù cha mẹ bệnh nhi biết con có dị tật cũng không đưa con đi điều trị.
Những tưởng mọi chuyện sẽ đi vào bế tắc, chương trình phẫu thuật nhân đạo của đoàn công tác Bệnh viện Trung ương quân đội 108 sẽ thất bại do bệnh nhân không tiếp cận được thông tin. Không nản lòng, bác sĩ Minh đã tìm hiểu, nhờ sự giúp đỡ của các đồng nghiệp tại Lào dùng mạng xã hội để truyền đi thông tin bác sĩ Việt Nam sang mổ nhân đạo các dị tật bẩm sinh.
Trường hợp bệnh nhi có sẹo vùng cổ đang được bác sĩ Minh khám.
“Tôi đăng tải những hình ảnh dị tật thường gặp ở trẻ nhỏ như hở vòm, sứt môi hở hàm ếch, thừa ngón, sẹo xấu… được viết bằng tiếng Lào trên trang facebook cá nhân của mình. Sau đó, nhờ các bạn Lào chia sẻ trên mạng xã hội của họ”, bác sĩ Minh nói.
Quả ngọt cũng đến khi mà những bố mẹ bệnh nhi đã gửi hình ảnh nhờ bác sĩ Minh tư vấn, hỏi có mổ được hay không, ngày một tăng lên. Đúng lúc này, bài toán về ngân sách mổ lại trở thành một vấn đề “đau đầu”. Để giải bài toán tài chính, bác sĩ Minh đã vận động quyên góp từ các mạnh thường quân tại Việt Nam và Lào. Rất may mắn với sự cố gắng quỹ mổ nhân đạo cũng có được hơn 30 triệu đồng. Số tiền này sẽ giúp phần nào cho những trẻ có dị tật bẩm sinh nhưng hoàn cảnh khó khăn được nhân thêm hy vọng thoát khỏi bệnh tật.
Để sử dụng số tiền ủng hộ hiệu quả, bác sĩ Minh và đoàn công tác Bệnh viện Trung ương quân đội 108, bác sĩ tại Bệnh viện 103 – Quân đội nhân dân Lào đã cùng nhau ngồi bàn lên kế hoạch lọc bệnh nhân, mời bệnh nhân tới khám sàng lọc.
Trường hợp những bệnh nhân ở xa, bác sĩ Minh sẽ khám sơ bộ qua ảnh, kèm theo thông tin chỉ số sức khỏe. Nếu bệnh nhi nào cần mổ và đủ tiêu chí sẽ được hẹn tới Bệnh viện 103 – Quân đội nhân dân Lào khám chuyên sâu. Cách làm này của bác sĩ Minh mục đích để gia đình bệnh nhân tiết kiệm chi phí đi lại và sinh hoạt tại thủ đô Viêng Chăn. Các gia đình quá khó khăn khi được hẹn khám chuyên sâu sẽ được hỗ trợ một phần chi phí ăn ở và đi lại. Vì như đã nói ở trên, các trường hợp đều ở vùng sâu, vùng xa, dân tộc miền núi, hạn chế về phương tiện đi lại, thiếu thốn về điều kiện kinh tế.
Với những cố gắng không ngừng của các y bác sĩ Việt Nam và các bác sĩ Lào, 15 ca mổ nhân đạo các dị tật khác nhau gồm khe hở môi-vòm, thừa ngón, dị dạng mạch máu… đã thành công. Nhiều trẻ trước đó có những ảnh hưởng nghiêm trọng về thẩm mỹ và sinh hoạt đã lấy lại được cuộc sống tươi sáng phía trước.
Cá nhân bác sĩ Minh vẫn còn nhớ mãi trường hợp bệnh nhi 5 tuổi không may bị bỏng từ lúc 2 tuổi tại vùng cổ khiến cho bé có sẹo co rút gây vẹo cổ, ngứa, đau, trợt loét da. Do có sẹo co cứng khiến cho bé không vận động được cổ. Sau phẫu thuật cắt giải phóng sẹo co kéo và ghép da toàn bộ, bé trai đã có thể vận động cổ thoải mái, sinh hoạt trở lại bình thường.
Hay như trường hợp các bệnh nhi khe hở môi và hở hàm ếch không thể ăn uống bình thường do lọt nước và thức ăn qua khe hở, khó phát âm, mất thẩm mỹ, sau ca mổ đã giải quyết được cả về chức năng và thẩm mỹ, giúp trẻ không còn mặc cảm khi lớn và tái hòa nhập xã hội.
Những ca phẫu thuật nhân đạo của bác sĩ Việt Nam tại Bệnh viện 103 Lào hứa hẹn sẽ là tiền đề giúp cho các bác sĩ Lào học tập chuyên môn. Trong tương lai gần, các bác sĩ Lào sẽ có những đợt phẫu thuật tương tự về sau giúp cho người dân của mình.
Ngoài ra, dấu ấn phẫu thuật nhân đạo trên đất nước Lào, trong hơn 3 tháng tại Bệnh viện 103 – Quân đội nhân dân Lào đó là bác sĩ Minh đã trực tiếp phẫu thuật thẩm mỹ thành công cho hơn 100 ca tạo hình mi, mũi, môi, sửa sẹo. Trung bình 30 – 35 ca/tháng, tăng hơn nhiều lần so với trước khi đoàn công tác đến.
Riêng về mặt bệnh lý, anh đã trực tiếp mổ, điều trị thành công cho 1 ca gãy liên tầng xương hàm mặt, 1 ca u lympho hốc mắt, 1 ca viêm tấy má do răng cùng khoa Răng Hàm Mặt.
Song song với công tác hỗ trợ chuyên môn, bác sĩ Minh cũng không quên nhiệm vụ chuyển giao kỹ thuật cho bác sĩ của bệnh viện nước bạn. Trong thời gian này, anh đã giảng bài trên lớp cũng như hướng dẫn thực hành cho bác sĩ thẩm mỹ trẻ tại khoa Thẩm mỹ: thành thạo tự mổ được tạo hình mi trên, mi dưới, sửa sẹo…, giúp đáp ứng được nhu cầu về số lượng bệnh nhân sẽ tăng dần.
Phần thưởng xứng đáng sau 90 ngày
Chỉ có 3 tháng công tác ngắn ngủi, nhưng những thành tựu mà bác sĩ Minh và các đồng nghiệp trong đoàn công tác của Bệnh viện Trung ương quân đội 108 đã được Bộ quốc phòng của Lào trao tặng huân chương hữu nghị Quân đội nhân dân Lào.
Trong quyết định trao tặng huân chương số: 6244/BQP do Đại tướng Chăn-xạ-mỏn Chăn-nha-lạt, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng – Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào, có đoạn: “Các đồng chí Bệnh viện Trung ương quân đội 108 Quân đội nhân dân Việt Nam, đã hy sinh công lao và trí tuệ, góp phần xây dựng ngành Quân y Quân đội nhân dân Lào. Trong thời gian công tác, các đồng chí đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của mình.
Thành tích của các đồng chí đã góp phần tăng cường tình hữu nghị, sự đoàn kết đặc biệt và sự hợp tác toàn diện giữa hai đảng, hai nhà nước và hai quân đội”.
Bác sĩ Minh được nước bạn Lào trao tặng huân chương.
3 tháng của bác sĩ Minh tại Bệnh viện 103 – Quân đội nhân dân Lào đã qua đi nhanh chóng. Khi có quyết định về nước, cảm xúc của bác sĩ Minh trái ngược hẳn so với lúc đi. Anh cảm thấy hạnh phúc và có thêm nhiều trải nghiệm mới trong chuyến công tác này.
Dù chỉ 3 tháng sống với các bạn nước Lào anh cảm thấy rất yêu mến đất nước Lào với những trải nghiệm văn hoá thú vị: Lễ buộc chỉ, nhảy lăm vông mà anh sẽ chẳng bao giờ quên.
Giờ đây, khi trở về với cuộc sống bộn bề tại Việt Nam, anh vẫn giữ được thứ gì đó của Lào. “Tôi không đặt vấn đề áp lực trong công việc cũng như cuộc sống như trước đây. Thay vào đó, tôi học cách sống chậm, an nhiên của người Lào. Nếu có duyên, sau này tôi cũng mong muốn trở lại Lào nhiều lần nữa, đó là một đất nước tuyệt vời! Chúc cho tình hữu nghị Việt Lào ngày càng thắm thiết và bền chặt.”
Theo Cafef
